Elektrische pendelbusjes voor personenvervoer hebben jarenlang illegaal op de openbare weg gereden en dat werd gedoogd door de Inspectie Leefomgeving en Transport en de politie. Maar nu stopt het gedogen en worden de busjes tóch van de weg gehaald.
Aan de gedoogsituatie komt nu wel einde omdat de politie en de Inspectie per direct gaan handhaven en de busjes van de weg halen, zo laat een woordvoerder van ILT aan BNR weten. Opmerkelijk is dat de Inspectie er in 2017 bewust voor koos juist níet te handhaven, zo blijkt uit een interne memo in handen van BNR: ‘Het wordt vooralsnog niet wenselijk geacht om nader repressief op te treden. Dit is noch de wens van I&M, noch van het OM. Deze lijn zal mede gevolgd worden door de Nationale Politie’, zo staat er.
‘Politiek gevoelig’
In dezelfde memo staat ook: ‘Het ligt politiek gevoelig, mede omdat er o.a. gemeentes bij betrokken zijn. Daarnaast is de inzet van elektrische “groene” voertuigen een maatschappelijk (milieu)vraagstuk.’
In verschillende gemeenten rijden deze elektrische busjes, die 7 of 14 passagiers vervoeren terwijl dat dus verboden is. De RDW kan de busjes vanwege een Europese richtlijn niet keuren en dus geen kenteken afgeven. Zonder kenteken mogen de voertuigen niet de weg op. Gemeenten weten dat deze busjes niet zijn toegestaan op de openbare weg, maar omdat de ILT en de politie de afgelopen drie jaar bewust niet hebben gehandhaafd, krijgen de gebruikers van deze busjes ontheffing van de gemeente. Maar die ontheffing had nooit verleend mogen worden, zo laat de Inspectie aan BNR weten.
Weg businesscase
Juist vandaag zou in Zutphen een dergelijk buurtinitiatief met een elektrische buurtbus worden gelanceerd. Ouderen in Zutphen zouden met dit vervoer weer meer de deur uit kunnen komen. In andere gemeenten, waaronder Vaassen, Deventer, Hilversum en Beilen, lopen al soortgelijke projecten. De voertuigen worden ook ingezet als pendelbus voor toeristen.
De leverancier van de busjes in Zutphen is verbaasd dat de stekker er nu ineens uit is getrokken. ‘Ik heb hier de businesscase voor mijn bedrijf op gebouwd,’ zegt Barnt Masselink van Bringo. ‘Juist dit last mile-vervoer op een kleinschalige en duurzame manier aanbieden.’ Naar eigen zeggen kreeg Masselink de afgelopen jaren alleen maar positieve reacties van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en zou ervoor gezorgd worden dat zijn busjes wel de weg op zouden mogen.
Ongeluk Stint
De Zutphense wethouder Mathijs ten Broeke vindt het kwalijk dat ILT op het laatste moment toch heeft besloten te gaan handhaven, hoewel de Inspectie in 2017 ook waarschuwde dat ‘de huidige Bringo-bus dus op voorhand gedoemd is te verdwijnen’. Ten Broeke: ‘Maar juist door te gedogen kregen wij het signaal verder te gaan met alle voorbereidingen waar veel tijd en energie in is gaan zitten.’
Ten Broeke ‘baalt dan ook enorm’zegt hij tegen BNR. ‘We zijn twee jaar geleden uitgegaan van de informatie die we toen hadden. Het kan veranderen, maar we konden ook niet wachten tot er wel duidelijkheid was, we wilden het project heel graag starten. Het zorgde er juist voor dat mensen in onze gemeente die niet zo makkelijk op pad konden gaan ook andere mensen konden ontmoeten. Wat mij betreft staat veiligheid voorop, dus ik kan het de Inspectie niet kwalijk nemen.’
Lastig parket
De overheid loopt op deze manier achter de feiten aan, zegt verkeersrechtadvocaat Bert Kabel, en toont zich vooral zeer onbetrouwbaar. ‘Als burger of bedrijf mag je afgaan op de overheid en dat blijkt in dit geval niet zo te zijn. Je plaatst de plaatselijke overheden zo in een lastig parket. Dit speelt al jaren, dus waarom heeft de overheid niet pro-actief gehandeld en contact opgenomen met de sector? Nu worden de ondernemers en gemeenten voor een moeilijke keuze gesteld.’
Dat de elektrische pendelbus nu ineens toch van weg af moet heeft zeer vermoedelijk te maken het Stint-ongeluk in 2018, waarbij vier kinderen omkwamen. In de nieuwe Wegenverkeerswet moet klip en klaar komen te staan dat ongekwalificeerde voertuigen – zoals deze busjes – onder geen beding op de openbare weg mogen rijden.
Ten Broeke zegt hiervoor begrip te hebben maar niet te snappen waarom dan pas nu en niet al in 2018 is besloten om dit soort bussen niet toe te laten. Hij legt zich er niet bij neer en wil met het ministerie en de RDW in overleg over welke aanpassingen er nodig zijn om de bus wél de weg op te krijgen.
Fragment beluisteren kan hier:
